Ayiti – Haïti
Lèt ouvè Jovelin Moïse
Pitit 58yèm Prezidan Repiblik Ayiti, Jovenel Moïse
Pou: Onorab Marco Rubio
72yèm Sekretè Deta Etazini
U.S. Department of State
2201 C Street NW
Washington, D.C. 20520
Mesye Sekretè Deta,
Depi premye kolon yo te rive nan Amerik, Etazini ak Repiblik Ayiti se de pi ansyen nasyon souvren sou kontinan an. Istwa nou makonnen youn ak lòt, e pèp nou yo toujou pataje menm responsabilite sa: soutni ideyal demokrasi pandan n ap defann diyite imen.
Pandan plizyè dizèn lane, pèp ayisyen an ap sibi kriz ki pa janm sispann vin pi grav chak jou. Men, se jou 7 jiyè 2021 lan, lè Prezidan Jovenel Moïse, papa mwen, te asasinen britalman pandan li te legalman eli, ki make pwen pi ba nasyon an te rive. Zak mechan sa a, ki pa gen ekzanp nan listwa, pa t sèlman elimine yon prezidan, men li te touye espwa, vizyon ak diyite gason an ki te reprezante pèp li a: Jovenel Moïse.
Kòm ansyen senatè Eta Florid la, kote ki gen pi gwo dyaspora ayisyen an, ou konn byen jan sistèm ekonomik ak politik ki fin kraze Ayiti a fonksyone. Ou pa ka inyore wòl negatif kèk oligak pwisan ki, depi lontan, ap finanse aktivite teworis, fè politik pa stab, mete koudeta sou koudeta, e finalman, asasinen papa mwen. Zak sa a te fèt ak kalòt, e mwen menm, mwen te revize kò li anvan yo mete l anba tè. Krim sa a louvri pòt pou piye, masak sou timoun, fanm, gason, tout viktim yon sistèm koripsyon ak predatè.
Mesye Sekretè Deta, ou konnen ke gen enstitisyon ameriken serye ki arete kèk nan oligak sa yo. Gen lòt, ki patisipe nan konplo kont Ayiti a – menm Ayiti sa a ki te premye zanmi nou, ki te ede wete Etazini anba men dominasyon Ewopeyen yo – jodi a ap jwi pwoteksyon sou teritwa ou san yo pa janm bezwen pè.
Li evidan ke ou genyen enfliyans, kapasite ak otorite moral pou w ede jistis fèt nan dosye sa.
Ou konnen tou ke kapasite finansye kriminèl sa yo depase de anpil kapasite sistèm jistis nou yo, ki deja afebli, enfiltre, ak korompi.
Se pou rezon sa, li enpòtan pou moun ki fè krim grav konsa jije nan peyi ki gen enstitisyon ki ka bay jistis reyèl. Tout moun sou latè konnen ke sistèm jidisyè ayisyen an demantle pa menm moun li ta sipoze jije. Toutotan gen dezòd sa a, fòs de lòd yo ak prizon Ayiti yo ap toujou disfonksyonèl.
Donk, ekstrade kriminèl konsa nan yon peyi ki enstitisyonèlman feb, se ta yon zak iresponsab, yon jès ki ta kontrè ak lespri menm repibliken Ameriken pa kapab aksepte.
Sa pi grav toujou lè oligak sa yo kontinye sèvi ak teknoloji, rezo kominikasyon, finansman ak zam Etazini – yon peyi zanmi – pou kontinye zak yo.
Krim sa yo ki fèt sou tè Ameriken men fèt pou domaje Ayiti, sal repitasyon ou epi fè suverenite Ayiti parèt pi feb toujou, menm si peyi a ta vle leve tèt li ankò.
Lèt sa pa yon apèl pou ou entèvni, men li se yon apèl pou ou fè sa ki jis, sa ki senp. Se vwa yon jenès ayisyèn ki leve kanpe, ki vle kwape fatalite a, ki kwè nan libète, ki konnen li bezwen tan, lapè, alye fidèl e de bon volonte pou reprann, rebati, epi libere peyi li.
Lèt sa se tou yon apèl bay yon alye istorik: pou l tande doulè sa a, rekonèt trawma a, epi aji pou byen komin, sou baz prensip nou toujou pataje.
Mwen remèsye w pou atansyon ou, e pou tout jès solidarite ki va pèmèt Ayiti soti nan fènwa, pou l mache fyè, sou wout rasanblans li.
Ak respè,
Joverlein Moïse
Pitit prezidan Jovenel Moïse
Monreyal, 23 Jiyè 2025
✉️ contact@moisejoverlein.com
📱 @Joverleinmo
